ملا محمود

بابا خیلی خیلی روی باغ حساس بود . هنوز هم هست . توی این سی سال اگر اغراق نکرده باشم سی تا باغبان عوض کرده ایم . خیلی هایشان را اصلا یادم نیست . از بعضی هایشان خاطرات خیلی کمرنگی برایم مانده است . اما تنها باغبانی که همیشه و خوب در ذهن و خاطرم مانده ملا محمود است . ملا محمود با همه باغبان ها فرق داشت . دو تا فرق اساسی . اول اینکه بین تمام باغبان های این همه سال تنها کسی بود که توانست رضایت بابا را جلب کند و با تمام سختگیری های پدرم نزدیک به سه سال باغبانی ما بود و دوم اینکه تنها باغبانی بود که خودش رفت نه اینکه پدرم اخراج و بیکارش کند .

هفت ساله بودم . سال 64 یا 65 چون خاطرم نیست کلاس اول بودم یا دوم . تابستان های آن سالها ما عملا بیشتر بالای درخت زندگی می کردیم تا روی زمین . عشقمان باغ بود . سوراخ و سمبه ای نبود که کشفش نکرده باشیم . نشانی تک تک مورچه های توی خاک  و دانه به دانه لانه های کلاغ ها ی روی درخت ها را از بر بودیم . امتحانات ثلث سوم را به عشق باغ تمام می کردیم . به عشق توت و گردو و قطره طلا و زردآلو. به عشق صبح های روشن و شب های وهم آلود باغ . اصولا باغ با همان دو اتاق کوچک و بی وسیله اش  تمام سه ماه تابستان خانه ما بود و پایان شهریور که پایان عشق بازی ما با درختها بود و صد البته شروع درس و مدرسه ، عذاب و آور و تلخ می شد .

در یکی از همان روزهای تابستان هفت سالگی   وقتی صدای درزدن آمد و من با عجله در آهنی زنگ زده باغ را باز کردم برای اولین بار ملا محمود را دیدم .

ریش بلند و سیاهش و ابروهای پر پشت و چشمهای درشت و دستار سفیدی که بر سر داشت برای مردی بلند قامت و چهارشانه هیبتی عجیب می ساخت که مرا حسابی ترساند . سلام و علیکم ...

من فرار کردم و فقط وقتی دوباره پدر جلوی در ایستاد جرات دوباره چشم دوختن در چشمهای ملا محمود را در خودم یافتم .

آقای مهندس ! نگهبان نمی خواهید ؟

پدرم گفت : نگبان نه ولی باغبان چرا .

باغبان قبلی مان را درست دو روز قبل اخراج کرده بودیم . بابا خیلی روی درختها حساس بود و او دلش برای باغ نمی سوخت یا شایدهم بلد نبود باغبانی را.

ملا محمود گفت : من باغبان شما .

پدرم گفت : روزی چند مزد می گیری ؟

گفت : هیچ . فقط یک جای خواب به من و پسر عمویم بدهید . همین ...

بابا در کمال نا امیدی یک فرصت یک هفته ای به ملا محمود داد . دلش به او قرص نبود . آنها که حقوق می گرفتند دلشان به حال باغ نمی سوخت چه برسد به این باغبان بی مزد و مواجب . اما به دو دلیل پذیرفت . ملا محمود جذبه ای داشت که آدم ها را ندیده و نشناخته قانع می کرد . دلیل دوم اینکه می خواستیم برویم شمال و باغ تنها بود و پدر نگران میوه ها . پیش خودش دو دو تا چهارتایی کرد که توی یک هفته آب از آب تکان نمی خورد . چیزی برای دزدی نداشتیم اما آبیاری درختها را باید به کسی می سپرد .

وقتی بعد از یک هفته برگشتیم حیرت و تعجب بابا دیدنی بود .

ملا محمود و پسر عمویش دست تنها تمام باغ را با بیل شخم زده بودند انگاری که تراکتور به زمین آمده باشد . تمام علف های هرز را کنده و کپه کرده بودند . کرت ها چنان منظم و صاف بودند که گویی با خط کش درستشان کرده باشند . همه چیز منظم و مرتب شده بود . پدر که در تمام این سالها دنبال چنین باغبانی می گشت گفت ملا محمود هرچقدر بخواهد به او مزد خواهد داد ولی ملا نپذیرفت . فقط اجازه گرفت جمعه برای برادران افغانش کلاس قرآن بگذارد و پدر هم پذیرفت .

یادم هست سرک کشیدن های توی کلاس ملا محمود را . وقتی شاگردهایش قرآن می خواندند و ملا محمود ایرادهایشان را می گفت . مثل یک معلم مثل یک استاد کار بلد .

یادم هست ظهرهایی را که بابا می خوابید و من و ملامحمود توی باغ راه می رفتیم . اسم درخت ها را یادم می داد .طرز کاشتنشان . طرز پیوند زدنشان . اسم آفت هایی که هر درخت می گرفت و راه حل از بین بردنشان . داستان سحر انگیز تبدیل شدن دانه ها به درخت های سر به فلک کشیده را .  اسم پرنده هایی که صدای آوازشان می آمد و برایم از قرآن شاهد می آورد که اینها دارند خدا را شکر می کنند . یادم هست وقتی باد توی درخت ها می پیچید ملا محمود می گفت : پسر آقا ! گوش کن . می شنوی صدای باد لای برگهای درخت را ؟ این برگها دارند ذکر می گویند . صدای ذکر گفتنشان را می شنوی ؟ و بعد چشمهایش را می بست و به خلسه ای شیرین فرو می رفت و لبخند می زد . وقتی سنگ می انداختم صدایم می کرد و می گفت : تو حق نداری مخلوق خدا را آزار کنی . این درخت ها این گلها این برگها این پرنده ها این مورچه ها حتی این سنگ و خاک روح دارند و آفریده خداوند هستند . تو حق نداری هیچ موجودی را از خود برنجانی و اذیت کنی .

ملا محمود انسان عجیبی بود . اینها را حالا بهتر می فهمم تا آن موقع . اگر یک تکه سنگ به او می دادی سنگ را به حرف وا می داشت . یادم هست یک بچه کلاغ را که از لانه افتاده بود غذا داد و بزرگ کرد . تا به حال شنیده اید کلاغ حرف بزند ؟ ملا محمود به کلاغ حرف زدن یاد داده بود . کلاغ ملا محمود بسم الله الرحمن الرحیم می گفت . باور می کنید ؟ من که برای هرکدام از همکلاسی هایم گفتم مسخره ام کردند .

کنارش حس آرامش داشتی  . ملا محمود انگار با خودش هاله ای از نور و آرامش حمل می کرد . هاله ای که اگر کنارش می ایستادی می توانستی گرمایش را حس کنی .

سه سال  باغبان ما بود . سه سالی که هیچ وقت تکرار نشدند . انقدر که باغمان رونق داشت و میوه بار آورد . میوه هایی که بعد از اینهمه سال هنوز مزه اش زیر زبانم هست . پاییز سومین سال اما یکروز ملا محمود را جلوی در خانه دیدم . اولین باری بود که خارج از باغ دیدارش می کردم . دستار بر سر نداشت و لباسی شبیه ایرانی ها تن کرده بود . برای خداحافظی آمده بود . پدرم هرچه کرد نتوانست او را از رفتن منصرف کند . چرا که ملا محمود هرگز کارگر و مزدبگیر ما نبود و چیزی هم برای ماندن وسوسه اش نمی کرد . چیزی یا دلیلی برای ماندنش داشت که ان چیز و دلیل تمام شده بود باید بر می گشت . رفتنش مصادف شده بود با رفتن شوروی از افغانستان و منطقی به نظر می رسید که با پایان جنگ و برقراری صلح و آرامش او هم به کشورش بازگردد .

بعد از سی سال وقتی یک شب توی اخبار ، تصویر ملا محمود را دیدم بهت زده بودم . گوینده گفت : تنها عکسی است که از دیده شده . عکسی برای سالها قبل و به همین خاطر شناختمش . باور نکردنی بود که باغبان مهربان و بی آزار ما یکی از سرکردگان طالبان شده باشد . مرد خطرناکی که وزارت دفاع آمریکا برای سرش جایزه تعیین کرده است . بابا بیشتر از من حیرت کرده بود . چرا که هرطور حساب می کردیم نمی توانستیم درک کنیم چطور مردی با آن همه عطوفت که دلش نمی آمد سنگی به درختی بخورد . مردی که دلش نمی آمد جوجه ی از لانه در مانده ای را تنها رها کند . مردی که صدای نجوا و نیایش برگ درختان را در باد می شنید آنقدر سنگدل و بیرحم شده باشد که انسانی را فقط به این خاطر که دینش با او یکی نیست جلوی دوربین های تلوزیونی سر ببرد و یا توی سر دختری  به جرم رفتن به مدرسه گلوله خالی کند .

+  این داستان واقعی نبود ...

++  آقای پیرزاده بزرگ ، پدر بزرگواردوست نازنینم آرش ، در بستر بیماری هستند . لطفا برای شفای ایشان و بهبودی احوالشان دعا بفرمایید ...